जापानिज इन्सेफलाइटिस के हो? यसको रोकथाम र बच्ने उपाय- सखुवा प्रसौनी गाउँपालिकाद्वारा जनहितमा जारी
जापानिज इन्सेफलाइटिस (Japanese Encephalitis - JE) एक प्रकारको भाइरसजन्य रोग हो जुन प्रायः Culex जातको मच्छरको टोकाइबाट सर्छ। यो रोग मुख्यतः गाउँ–देहात, धानबाली क्षेत्र, डुंगुर, सुंगुर पालन हुने ठाउँमा बढी देखिन्छ।
के कारण हुन्छ?
- यो रोग Japanese Encephalitis Virus (JEV) ले हुन्छ।
- मच्छरले संक्रमित जनावर (विशेष गरी सुंगुर, चराहरू) बाट भाइरस बोकेर मानिसलाई टोकेपछि रोग सर्छ।
- मानिस–बाट–मानिसमा सर्दैन।
लक्षणहरू
- सुरुवातमा सामान्य ज्वरो, टाउको दुखाइ, शरीर दुख्ने, उल्टी।
- रोग गम्भीर भएमा:
- तेज ज्वरो
- घनघोर टाउको दुख्ने
- बेहोस हुने / मानसिक स्थिति बिग्रने
- दौरा (fits/convulsions)
- स्नायु प्रणालीमा असर, अंग नचल्ने, लकवा जस्ता समस्या
रोकथाम र बच्ने उपाय
-
खोप (Vaccination):
- JE को सबभन्दा प्रभावकारी रोकथाम खोप लगाउनु हो।
- नेपालमा राष्ट्रिय खोप कार्यक्रमअन्तर्गत बालबालिकालाई JE को खोप दिइन्छ।
-
मच्छर नियन्त्रण:
- मच्छर पलाउने स्थान (भाँडा, टायर, टिनमा जम्मा भएको पानी) फाल्ने।
- धानबाली क्षेत्रमा पानी लामो समय जम्न नदिने।
-
व्यक्तिगत सावधानी:
- मच्छरदानी प्रयोग गर्ने।
- लामो बाहुला लुगा लगाउने।
- मच्छर भगाउने औषधि (repellent) प्रयोग गर्ने।
-
जनावर व्यवस्थापन:
- सुंगुरलाई बस्ती नजिक राख्नुभन्दा टाढा राख्ने।
- सुंगुर र मानिसको वासस्थान बीचमा दूरी कायम गर्ने।
👉 निष्कर्ष:
जापानिज इन्सेफलाइटिस गम्भीर रोग हो तर खोप, मच्छर नियन्त्रण, र व्यक्तिगत सावधानी अपनाएमा बच्न सकिन्छ।
प्रतिक्रिया